Księgarnia Uniwersytecka

Prezentowany tu zbiór rad i zaleceń jest zestawieniem powtarzanych przeze mnie przez wiele lat kolejnym moim dyplomantom tych samych uwag na temat redakcji prac, wzbogaconych o wnioski z lektury prac dyplomowych weryfikowanych przeze mnie za pomocą systemu antyplagiatowego wdrożonego w naszej Uczelni. Jako opiekun prac dyplomowych oraz jako wydziałowy użytkownik systemu plagiat.pl w ciągu ostatnich lat miałem okazję przejrzeć, i w dużej części „służbowo” przeczytać, kilkadziesiąt prac dyplomowych przedkładanych do obrony na naszym Wydziale. Niestety, kilka z nich byłem zmuszony zakwestionować z powodu nadużyć prawa do cytatu. W moim przekonaniu większość znajdujących się w nich naruszeń praw autorskich wynikała nie ze złej woli, ale ze zwykłej niewiedzy ich autorów. Twórcy niektórych prac nie wiedzieli, jak oznaczać dosłowny cytat, nie wiedzieli również, że nie mogą kompilować wielu stron tekstu wyłącznie z cytatów różnych autorów. Lekturę wielu prac utrudniały mi opisane w rozdziale piątym „złe praktyki”, a wśród nich zwłaszcza niedbalstwo merytoryczno-typograficzne przy redagowaniu odsyłaczy bibliograficznych do cytowanej literatury.

Napisanie pracy dyplomowej stwarza niektórym studentom większą trudność niż przeprowadzenie skomplikowanych badań, analiz i kwerend literaturowych. Prezentowany tu zbiór zaleceń jest kompilacją powtarzanych przeze mnie kolejnym moim dyplomantom tych samych porad na temat redakcji prac. Wyciągnąłem też wnioski z lektury licznych recenzowanych prac oraz prac dyplomowych weryfikowanych przeze mnie za pomocą systemu antyplagiatowego wdrożonego w naszej Uczelni. W moim przekonaniu większość błędów oraz większość naruszeń praw autorskich nie wynikała ze złej woli, ale ze zwykłej niewiedzy ich autorów. Twórcy niektórych prac nie wiedzieli, jak ułożyć treść, jakimi zabiegami typograficznymi się posłużyć, jak oznaczać cytat. Niniejszy poradnik przedstawia podstawy formalne prac dyplomowych – co pomaga zrozumieć rzeczywisty cel pisania każdej pracy; proponuje i uzasadnia różne struktury prac dyplomowych oraz pokazuje, jak dobierać i cytować źródła literaturowe. Poradnik niniejszy pisałem z nadzieją, że jego lektura będzie szybka, łatwa i przyjemna, a w efekcie oszczędzi wiele wysiłku przy pisaniu pracy dyplomowej przyspieszając tworzenie dzieła podsumowującego studia wyższe.

Od autora

Słowniczek terminologiczny

1. Skrótowe omówienie wymagań wobec prac dyplomowych

2. Podstawy formalne prac dyplomowych
2.1. Akty prawne dotyczące prac dyplomowych
2.2. Autorstwo pracy dyplomowej oraz prawa majątkowe
2.3. Prace dyplomowe licencjackie, inżynierskie oraz magisterskie

3. Struktura prac dyplomowych
3.1. Objętość i organizacja treści w pracach dyplomowych
3.2. Wybrane elementy merytoryczne prac dyplomowych
3.2.1. Język prac dyplomowych
3.2.2. Podział pracy na rozdziały
3.2.3. Wymagania merytoryczne dla „wprowadzenia”
3.2.4. Wymagania merytoryczne dla „celu i zakresu pracy”
3.2.5. Wymagania merytoryczne dla „przeglądu literatury”
3.2.6. Wymagania merytoryczne dla „zakończenia”
3.2.7. Wymagania merytoryczne dla „streszczenia”
3.3. Rodzaje i struktury części merytorycznych prac dyplomowych

4. Szczegółowe wymagania redakcyjne
4.1. Ogólne zalecenia typograficzne dla prac dyplomowych
4.2. Wymagania dla poszczególnych części prac dyplomowych
4.2.1. Karta tytułowa
4.2.2. Podziękowania
4.2.3. Spis treści
4.2.4. Wykaz skrótów, oznaczeń i symboli
4.2.5. Część merytoryczna pracy
4.2.6. Streszczenia w językach polskim i angielskim
4.2.7. Wykaz cytowanych źródeł
4.2.8. Spis ilustracji i tabel
4.2.9. Załączniki
4.3. Przygotowanie wersji elektronicznej pracy
4.4. Obrona pracy dyplomowej

5. Korzystanie ze źródeł literaturowych
5.1. Źródła informacji o publikacjach
5.2. Typografia przypisów, cytatów oraz spisu piśmiennictwa
5.2.1. Przypisy bibliograficzne
5.2.2. Cytowanie
5.2.3. Wykaz cytowanych źródeł
5.3. Parafraza – kompilacja – plagiat
5.4. Używanie a nadużywanie prawa do cytatu

6. Najczęstsze błędy popełniane w pracach dyplomowych
6.1. Przykłady błędów językowych
6.2. Złe praktyki w pracach dyplomowych

Wykaz cytowanych źródeł